Ο όρος «παράπλευρες απώλειες» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τους Αμερικανούς κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ. Από τότε τον έχουμε ακούσει τόσες πολλές φορές που πλέον αυτό το φαινόμενο έχει γίνει σκανδαλωδώς εξοργιστικό.
Ο στρατηγός και εκπρόσωπος τύπου του Αμερικανικού στρατού στο Αφγανιστάν Brian Tribus, δήλωσε χθες ότι «η επίθεση μπορεί να είχε ως αποτέλεσμα παράπλευρες απώλειες σε ένα κοντινό νοσοκομείο». Με αυτό το λακωνικό ύφος ο Αμερικανός στρατηγός απευθύνθηκε στα ΜΜΕ μετά τον βομβαρδισμό του νοσοκομείου της μη κυβερνητικής οργάνωσης Γιατροί Χωρίς Σύνορα, στην πόλη Κουντούζ του Αφγανιστάν, ο οποίος στοίχισε τη ζωή σε 19 ανθρώπους και πιθανότατα έγινε από την αμερικανική Πολεμική Αεροπορία.
«Παράπλευρες απώλειες». Τι παραπάνω να πει; Άλλωστε είναι τόσο συνηθισμένοι και τόσο απίστευτα αναίσθητοι με τους παράπλευρους θανάτους αυτοί οι κύριοι.
Δυστυχώς αυτός ο όρος χρησιμοποιείται για οποιοδήποτε ακούσιο ή τυχαίο περιστατικό που μπορεί να προκαλέσει ζημιά σε κτήρια, σε εξοπλισμό ή και να στοιχίσει την ζωή αμάχου πληθυσμού.
Και εκεί ακριβώς κρύβεται η παγίδα. Στην έλλειψη ακριβούς ορισμού και στην αποδοχή μιας μη ολοκληρωμένης έννοιας. Γιατί δεν είναι το ίδιο να καταστρέφεις μια γέφυρα κατά λάθος, με το να εκτοξεύεις ένα πύραυλο σε κάποιο σπίτι της Βαγδάτης κατά λάθος ή να βομβαρδίζεις νοσοκομείο της ανθρωπιστικής οργάνωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα κατά λάθος, όπου σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο απολογισμό της ΜΚΟ, στοίχισε τη ζωή σε 19 ανθρώπους, 12 εργαζομένους και επτά ασθενείς, εκ των οποίων τρία ήταν παιδιά.
Ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ζέιντ Ρααντ Αλ Χουσέιν, ζήτησε τη διεξαγωγή εις βάθος και διαυγούς έρευνας της αεροπορικής επίθεσης του Σαββάτου, λέγοντας ότι «εάν αναγνωρισθεί ως σκόπιμη από τη δικαιοσύνη, μία αεροπορική επιδρομή εναντίον νοσοκομείου μπορεί να συνιστά έγκλημα πολέμου. Αυτό το περιστατικό είναι ιδιαιτέρως τραγικό, ασυγχώρητο και εν δυνάμει εγκληματικό».
Η πόλη Κουντούζ στην οποία λειτουργεί το νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, αποτελεί θέατρο μαχών εδώ και πολύ καιρό μεταξύ των Ταλιμπάν και των Δυνάμεων Ασφαλείας του Αφγανιστάν. Στο νοσοκομείο νοσηλεύονται ασθενείς από όλες τις πλευρές που συγκρούονται στο Αφγανιστάν.
Σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, οι εμπόλεμες πλευρές πρέπει να διασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία των ιατρικών υπηρεσιών για τον άμαχο πληθυσμό, να προστατεύουν τους αμάχους, τους αρρώστους, τους τραυματίες (συμπεριλαμβανομένων και ενόπλων οι οποίοι έχουν παραδώσει τα όπλα τους ή η κατάστασή τους δεν τους επιτρέπει να συμμετέχουν σε εχθροπραξίες) καθώς και τα μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων, να διευκολύνουν την πρόσβαση στο ιατρικό προσωπικό και να μην θέτουν σε κίνδυνο ιατρικές εγκαταστάσεις, ιατρικά οχήματα και ιατρικό προσωπικό.
Το άρθρο 3 της Συνθήκης της Γενεύης δεσμεύει όλα τα συμβαλλόμενα μέρη, σε περίπτωση ενόπλου συρράξεως μη διεθνούς χαρακτήρα, να σέβονται και να προστατεύουν την ζωή καθώς και την ψυχική και σωματική ακεραιότητα για όλες τις παραπάνω κατηγορίες ανθρώπων.
Όταν λοιπόν ένα νοσοκομείο γίνεται στρατιωτικός στόχος, κάτι που απαγορεύει ρητά το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, αυτό συνιστά ξεκάθαρα έγκλημα πολέμου γιατί βάσει της εξελιγμένης σημερινής τεχνολογίας (που άνετα μπορεί να σκανάρει το εσωτερικό των σπιτιών μας) δεν μπορούμε εύκολα να πιστέψουμε ότι η επίθεση δεν έγινε σκόπιμα.
Αδιανόητο επίσης είναι το γεγονός ότι με ένα «κατά λάθος» πιθανότατα θα μπει στο αρχείο μια ακόμη εγκληματική ενέργεια που στόχο είχε τις «παράπλευρες ζωές» αθώων.
Δημοσιεύτηκε στο thecitizen.gr